Gitarcı Sohbetleri 1

Daha demin Facebook'tan arkadaş olduğum bir gitarcı kardeşimle aramda hoş bir yazışma geçti. Bir daha okudum, bilgilendirici bir tarafı olduğunu düşündüm, Hasan arkadaşımın da izniyle burada aynen yayınlamaya karar verdim:

Hasan Hüseyin Albayrak'den Gönderi

Merhaba Cengiz abi,

      Enstrumanımla alakalı bir sıkıntımı sizinle paylaşmak, sizden yardım almak istiyorum.
Ben fender blacktop stratocaster gitar kullanıyorum; bu da gitarı görebileceğiniz bir link.
      Ben bu gitarda 011. tel takımı kullanıyorum. Gitara şu anda 5 yay taktım ve 011 lik telleri taktıktan sonra sap ayarını da yaptım şu anda sapta çok az bir konkavlık var (sanırım olması gereken de sapta çok ufak bir konkavlık, c olması) yani gitar benim için çalınabilir durumda (tabiki usta birinin elinde daha iyi ayarlanabilir).

      Ancak çevremdekiler "o gitara 11 lik tel takılır mı ? , gitara zarar veriyorsun, amerikan olsa 011lik tel tak ama meksika gitara o tel takılmaz, gitarın sapının içine edersin biryerden sonra ayar yapılmaz tesviye bile kurtarmaz sap almak zorunda kalırsın." gibi cümleler kuruyorlar. Fenderin sitesinde de doğru ayarları yaptıktan sonra istediğiniz kalınlıkta teli kullabilirsiniz demiş. Ama yinede kafamda soru işaretleri kaldığı için sizden yardım alma gereği duydum.

      Çalmaya uğraştığım tarz blues rock. bu bağlamda 009. numara teller bana çalarken sanki bağlama gibi cırtlamaya başlıyormuş gibi geliyor. Ve tuşemin oturması, daha iyi bir tuşem olması için de kalın tel kullanmam gerektiğini düşünüyorum.
Sizce 011. lik tel bu gitara ileride geri dönülemeyecek zararlar veya herhangi bir zarar verir mi ? Ve düşüncelerimde(tel seçimi noktasında) yanıldığım noktalar var mı ?

Beni bu konularda bilgilendirirseniz çok sevinirim.
Sağlıcakla kalın.
Selamlar.
Hasan Hüseyin

CEVAP:

Cengiz Köroğlu'den Gönderi

Sevgili Hasan kardeşim,

      Biz insanlar hayatta tabiki fizik kanunlarına tabiyiz. Konu müziğe, tona, çalma alışkanlığı ve hissiyatına gelince ise tek bildiğim kanun; kanunun olmamasıdır. Stevie Ray Vaughan stratocaster'ına 013 tel takıp yarım ses gevşeterek (Mi bemol) çaldığı blues çevrelerinde iyi bilinir. Sen de rahat ediyor ve gitardan istediğin direnci ve tonu alıyorsan pekala 011 takıp çalabilirsin. Bu işin ustaları, lutier'ler (mesela Ekrem Özkarpat tanıdığım çok iyi bir tanesidir), daha iyi bilirler ama beraberce basit bir mantık ta yürütebiliriz:

      Bir gitarın 6 telin çekme kuvvetine dayanıp dayanmayacağının üretildiği ülkeye göre değişeceğini hiç sanmıyorum. Sonuçta ağaç, ve sapın içinden geçen kalınca bir metal. Ne kadar zayıf olabilir ki? Gitarın o kadar dayanıksız malzemelerden yapılmış olsaydı o taktığın ve çaldığın tellerle birkaç saat veya gün içinde bir yerden kesin patlak verirdi. Ayar yapabildiğine ve ayar tuttuğuna göre tamamdır. Artı kalın tel yüzünden gitarına zarar gelmiş hiç kimseyi duymadım bu güne kadar.

      Öte yandan kalıcı zarar olarak perdelerin belli periyotlarla aşınacağı gün gibi gerçektir. Ama bu hangi teli takarsan tak her halükarda olacaktır. Ton ve volüm potları da zamala hışırtı yapmaya başlar. Kullanım yoğunluğuna göre, kalitesine göre bazıları daha erken bazıları daha geç. Bir de gövde tarafındaki köprü, ter ve pastan zamanla erir, ayar vidalarının başları yalama olur. Veya teller köprüde kendilerine yuva yaparlar. Daha kalın tel takmanın bir tek köprüde çukur açma işini biraz hızlandırabileceğini düşünüyorum.

      Yine de paslanmanın vereceği zarara göre önemsiz kalır. Gitarını ve tellerini terden ve pastan koru, tel kalınlığını hiç dert etme derim.