Görsel bir proje yapmaya niyetlendiyseniz, bu ister amatör kısa film, ister sinema, ister basit bir görselli sunum, ister okul ödevi olsun, projenizde bir çeşit sese ihtiyacınız olacak. Ses, sözlü bir şarkı, enstrumantal bir müzik, tek bir klarinet veya gitar, sadece sunucunun konuşması veya bunların kombinasyonu olabilir. Çoğu görselli projede sese yeterince önem verilmediğine rastlıyorum. Şunu hatırlatmak isterim:
Hedef kitlenizin görüntülü bir mesajı kaçırmak için sadece başlarını ekrandan hafifçe çevirmeleri yeterlidir. Oysa sesi arkaları dönükken de, hatta yan odadan bile duyabilirler. Ses doğru işlendiyse mesajı alırlar. Yanlış işlendiyse mesajınızın üstünü bulutlar kaplar. Sese gereken önemi verirseniz mesajınız daha çok kişiye daha çok durumda ulaşır.
Sesle fazla haşır neşir olmadıysanız, projelerinize ses eklemenin sadece sesi kaydetmekten ibaret olduğunu sanabilirsiniz. İşin içyüzü uzun zamandır öyle değil. İyi bir ses ürünü, "The Beatles"ların ilk hitleri zamanındaki gibi, sadece kayıttan ibaret değildir. Günümüzde "kayıt", final ürünün elde edilmesi yolunda bir dizi aşamadan sadece bir tanesidir. Bu aşamalar hangileridir, kayıt bunların neresindedir?
İsrafsız şekilde en iyi sonuçları alabilmeniz ve olası hataları doğru tespit edebilmeniz için zincirin aşağıda saydığım halkalarını bilmeniz gerekir:
- Performans ve İşe Uygunluğu
Bu ara pek meşhur TV dizilerinde, belli bir rol için doğru oyuncuyu seçmek nasıl önemliyse, konuşması, şarkı söylemesi veya enstruman çalması için doğru icracıyı seçmek önemlidir. Bu ilk adımdaki olası yanlış bir seçim tüm diğer aşamalara yansıyacaktır.
- Odanın Sese Etkisi
Stüdyo sadece kayıt yapmaya yarayan ekipmanlar toplamı değildir. İstenmeyen sesleri (gürültüyü) geçirmeyen, istenen sesleri ise dengeli ve güzel tınlatan oda/lara sahip olması gereken bir yerdir. Önce stüdyonun performans odasının dış gürültüyü içeri almadığına dikkat ediniz, sonra da kaydetmek istediğiniz sesin odada anlaşılır ve net tınlayıp tınlamadığına kulak veriniz.
- Kayıt ve Kalitesi
Teknik ekipmanla doğru orantılıdır. Sırasıyla mikrofon, pre-amfi, dönüştürücü ve kayıt yazılımı ne kadar kaliteliyse, kayıt o kadar kaliteli olur. Kalitesiz ekipman zinciriyle odada akustik olarak memnun olduğunuz ses, kaydolma yolunda geri gelmemek üzere canından çok şey kaybedebilir.
Kaliteli kayıt örneği burada yer alacak
Kalitesiz kayıt örneği burada yer alacak
- Edit ve Kalitesi
Bu aşamayı vidyo yaparken rastlanan montaj veya kurgu aşamasına benzetebiliriz. En iyi ve işe en uygun performansları seçip birleştirmek ve hataları düzeltmek gibi işçilikleri içerir. Doğru ellerde, vasat bir performansı dikkat çekici bir hale getirebilir. Günümüz teknolojisiyle bir performansı şaşkınlık verecek derecede iyileştirilmek mümkün. Tecrübesiz ellerde ise iyi bir performans, rahatsız edici hale bile gelebilir.
- Miks ve Kalitesi
Ses miks'ini, görüntü işlerken renk ayrımı ve tonlama yaparak, çeşitli filtreler uygulayarak resmi daha net, daha canlı ve albenili hale getirmeye benzetebiliriz. Bu aşamada sesler makyajlanır ve birbiriyle dengelenir. Aynı anda süren birkaç sesin arasında savaş varsa buna son verilebilir, sesler en anlaşılır, en albenili ve işe en uygun hallerine getirilebilir. Veya tecrübesiz ellerde bunların tersi de meydana gelebilir: sesler iyileşeceğine, kötüleşebilir.
Yukarıda miks'i görüntü işçiliğine benzettiysem de önemle vurgulamak mecburiyetindeyim ki görüntü işleme ile ses işleme birbirinden tamamen farklı şeylerdir. Birini ustalıkla yapabilen ötekini de ustalıkla yapacağı anlamına gelmez. Biri ötekinden üstün de değildir, eşit derecede önemlidirler. "Koskoca görüntüleri işleyen adam, oldu olacak birkaç kanal sesi de hallediverir" diye düşünmek büyük yanılgıdır. Birçok kimseler bu yanılgıya düşse de siz düşmeyin!
Artı olarak, görüntüyü işlemeye yarayan yazılımlara sesi işlemek için de bazı araç gereçleri koysalar da, bunlar sesi işlemek için özel yazılmış yazılımlardaki gibi sonuç vermez.
İyi miks örneği burada yer alacak
Kötü miks örneği burada yer alacak
- Mastering
Bu aşamada ses, özetle, yayınlama referansına getirilir. Toplamı oluşturan tek tek seslere değil de, miks aşamasında elde edilen toplam sese, yani mikse müdahale edilebilir. Mastering'de miksin genel rengi, dinamikleri, gürlüğü ve stereo imajı değiştirilerek sonuç daha da iyileştirilebilir veya.... tahmin edersiniz uygunsuz yapılırsa kötüleştirilebilir.
Miksi iyileştiren Mastering örneği
Miksi kötüleştiren Mastering örneği
İyi seçimler, kayıtlar, editler, miksler ve masteringler dilerim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder